| Резюме: | Alle wegen naar Aleppo zijn afgesloten en het Syrische leger heeft zich teruggetrokken. De rebellen controleren het grootste deel van de stad. Eeuwenlang was Aleppo de parel van het Midden-Oosten. Maar na de zoveelste oorlog en een aardbeving schiet daar nog maar heel weinig van over.
Voor de oorlog begon in 2012, was Aleppo de grootste stad van Syrië. Een levendige miljoenenstad en een toeristische trekpleister, door Unesco als werelderfgoed beschermd. Maar beschermd of niet, de stad ligt nu grotendeels in gruzelementen. Rebellen namen in 2012 het oosten van Aleppo in, het westen bleef in handen van president Assad. Vanaf dat moment werd er aan de lopende band gevochten. De ooit zo prachtige binnenstad veranderde in een frontlinie. Er schiet vrijwel niks meer van over.
LEES OOK. LIVE. Syrische rebellen trekken Damascus binnen, “president Assad heeft land verlaten”: “Het einde van een donker tijdperk”
Tot voor de Syrische burgeroorlog was Aleppo met zijn bijna 3 miljoen inwoners de grootste, de mooiste en veruit de meest welvarende stad van Syrië. En met zijn rijke geschiedenis van minstens 5.000 jaar is en was Aleppo ook de oudste. Welvaart en oorlog wisselden elkaar af in de loop der tijden. Met een constante: Aleppo overleefde zichzelf en bleef groeien. Niks of niemand kreeg haar klein.
Zeep en pistachenoten
Al in de oudste geschriften of kleitabletten wordt Aleppo genoemd. Meer dan 3.000 jaar voor Christus was de stad al een ankerplaats voor handelaars en heersers. Aleppo ligt dan ook bijzonder gunstig op een heuvel, niet ver van de zee en langs verschillende belangrijke handelsroutes, waar ze haar naam en faam aan te danken heeft. (Lees verder onder de kaart)
Wereldberoemd is de peper van Aleppo, de zeep van Aleppo, de pistachenoten van Aleppo… De rijkdom van de stad was in vroegere tijden schier onuitputtelijk. Net daardoor was ze zo gegeerd bij veroveraars, die er veel voor over hadden om de stad te bezetten en zich zo te vergewissen van een niet-aflatende stroom inkomsten. De Hettieten, de Assyriërs, de Perzen, Alexander de Grote, de Romeinen, de Arabieren, de Mongolen van Dzjengis Khan… Ze hielden er allemaal lelijk huis en veroverden de stad. Niet zelden met groot geweld. (Lees verder onder de foto)
Maar tegelijk gingen die bezettingen telkens gepaard met een nieuwe culturele opstoot, waardoor de status van Aleppo als parel van het Midden-Oosten alleen maar groeide. De stad overleefde alles. Zelfs het decennialange beleg van de Kruisvaarders, die de goddeloze Arabieren uit de stad wilden verdrijven maar daar zowel in de 11de als de 12de eeuw niet in slaagden. De Turken konden dat wel. Ze lijfden Aleppo in bij hun Ottomaanse rijk, tot de Koerden hen wegjoegen.
En toen kwam de Eerste Wereldoorlog, die heus niet alleen in de loopgraven van de Westhoek en de Somme werd uitgevochten. In de straten van Aleppo vochten Britten en Turken bloederige man-tegen-mangevechten uit. De strijd ging de geschiedenisboeken in als The Battle of Aleppo. Aan de rand van de stad herinnert een bescheiden kerkhofje van de Commonwealth er nog aan. Of beter: herinnerde. Dat kerkhof ligt in het midden van een Koerdische wijk die in de laatste oorlog – van 2012 tot 2016 – het epicentrum van de gevechten was.
“Mooier dan Damascus”
De laatste Syrische oorlog was begonnen in de nasleep van de Arabische lente van 2011 uit protest tegen het al te barbaarse regime van de Syrische president Bashir al Assad. Dat de gevechten in en rond Aleppo bijzonder hevig waren, heeft alles te maken met de status van de stad. Ze ligt in het noordwesten, dicht bij Turkije, en de rivaliteit met hoofdstad Damascus is er altijd groot geweest. Niet in de laatste plaats omdat Damascus in de ogen van de inwoners van Aleppo zeer ten onrechte als hoofdstad van Syrië werd gekozen. Aleppo is vele keren groter, mooier en belangrijker dan Damascus, vinden ze. Historisch gezien hebben ze een punt.
De gevechten in Aleppo waren bijzonder bits. De rebellen die de afgelopen dagen de stad heroverden, drongen er in 2012 ook al eens binnen. De verschillende groeperingen vonden mekaar in hun afkeer voor het regime van Assad, al waren ze onderling ook verdeeld, wat niet zelden uitmondde in gevechten. Het leger van president Assad reageerde op de inval van de rebellen met bruut geweld en nietsontziende bombardementen. (Lees verder onder de foto)
Aleppo mag dan wel door Unesco beschermd zijn, de bommen ontzagen de prachtige historische gebouwen niet. En die bommen waren hoofdzakelijk van Russische makelij omdat Assad de hulp kreeg van Vladimir Poetin om de rebellen meester te worden. Samen met Iran steunt Rusland het regime van Assad. Russische bommenwerpers pasten op Aleppo dezelfde tactiek van de verschroeide aarde toe die het Russische leger later zou loslaten op Oekraïense steden als Marioepol.
En toen nog een aardbeving
In december 2016 stopte het gebulder van de kanonnen in Aleppo. Het Syrische leger had gewonnen van de rebellen. De stad was herschapen in een puinhoop. Er waren meer dan 30.000 doden gevallen, onder wie minstens 5.000 kinderen. Duizenden waren op de vlucht geslagen. Acht jaar later is het puin nog altijd niet geruimd. Ook al omdat Aleppo in het najaar van 2023 nog eens getroffen werd door een aardbeving die vooral in Turkije lelijk huishield. Rusland en Turkije, dat de rebellen steunt, bereikten in maart 2020 een staakt-het-vuren, waardoor het geweld in Syrië grotendeels stopte. Tot nu.
Dat de Syrische rebellen – onder meer Hayat Tahrir al-Sham, dat ooit banden had met Al Qaeda – uitgerekend nu erin slagen Aleppo en de andere gebieden in het noordwesten van Syrië in te nemen, heeft volgens waarnemers veel te maken met de ontwikkelingen in die andere vuurhaarden in het Midden-Oosten en Europa. Het Russische leger heeft het gros van zijn strijdkrachten en vliegtuigen nodig in de strijd tegen Oekraïne. Iran, en met hen de Libanese groepering Hezbollah, die ook in Syrië meevocht, heeft al zijn aandacht nodig voor het conflict met Israël.
{
"type": "aside-inline",
"title": "Russische bommen houden rebellen niet tegen",
"content": [
{
"p": "Volgens het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten is Aleppo sinds gisteren helemaal in handen van de rebellen. Rusland, een van de belangrijkste bondgenoten van de Syrische dictator Bashar al-Assad, bleef heel de dag luchtaanvallen uitvoeren op de stad en de regio’s die opnieuw in handen zijn gevallen van rebellengroepen. Maar dat kon de opmars van de rebellen niet stuiten."
},
{
"p": "Nadat de frontlijnen in de Syrische oorlog jarenlang relatief stabiel waren, startte de rebellen vorige woensdag een verrassingsaanval in het noordwesten van Syrië. Het gaat om een alliantie van rebellengroeperingen, geleid door de islamistische Hayat Tahrir al-Sham (HTS), die oorspronkelijk banden had met de terreurorganisatie Al Qaeda."
},
{
"p": "De plotse escalatie van het conflict is volgens waarnemers ingeven door het feit dat de bondgenoten van Assad, Rusland en Iran, zich niet meer ten volle op Syrië kunnen concentreren. Bovendien zou Turkije, dat achter de rebellen staat, erop hebben aangedrongen om gebied te heroveren. Op die manier kunnen de vluchtelingen die massaal naar Turkije trokken en een doorn in het oog worden van de regering-Erdogan, terugkeren."
}
]
}
|